دانشکده الهیات و معارف اسلامیمقالات و بررسیها(منتشر نمی شود)1010-496860-59019960320-از شصت سال پیش تا امروز14660FAهادی عالمزادهJournal Article19700101-دانشکده الهیات و معارف اسلامیمقالات و بررسیها(منتشر نمی شود)1010-496860-59019960320-ابداء یا ابتداء ؟14661FAغلامحسین ابراهیمیدینانیJournal Article19700101Can anything of beginning originate beginning for others? what is the role of" higer principles" and "intermediary causes" in the existance ? what is the difference between" origination" and" beginning" and between" creating not of thing" and" creating of
nothing" ? Do " permanent archetypes" and" intelligible
forms" contradict God's primordial alone - [ ness and one] -[ ness ] ? could the Intellect, the first emanation, be identified with the whole being? These questions are among some dealt with in this essay.آیا هر چه خود دارای ابتداء است می تواند منشأ ابتداء برای غیر خود واقع شود ؟ مبادی عالیه و علل متوسطه چه نقشی در هستی ایفاء می کنند؟ تفاوت ابداء با ابتداء و خلق لا من شیء با خلق من لا شیء چیست؟ آیا عیان ثابته و صور علمیه مغایر با تفرد و توحد ازلی خداوند است؟ آیا عقل – صادر اول – همان کل اشیاء است؟ اینها برخی از مسائلی است که در این مقاله درباره آنها بحث شده است.دانشکده الهیات و معارف اسلامیمقالات و بررسیها(منتشر نمی شود)1010-496860-59019960320-بررسی علل توحید مصاحف در عصر عثمان14662FAداودسلیمانیJournal Article19700101Studying the views of the masters of Quranic sciences, the hypothesis that the main reason for the homogeneity
anything else. It is the opininon of the author that, referring to these differences - of which there have been a lot of mentions in
various sources - and also regarding the prevailing definitions of
readings and variants, this hypothesis can be suljected to criticism . Therefore, the roots of the differences in the variants should be once more studied and the greater causes and factors of such differences be distinguished form the lesser ones and then, basing the concept and meaning of the variants on the afforementioned factors, one can come to a somewhat concrete
idea as to how far factors, issuing from the differences in readings, could have been the cause for homogeneity of the manuscripts of the Quran .یا دقت در آراء و نظریات علماء علوم قرآنی ، این نظریه که علت اساسی توحید مصاحف در عصر عثمان ، اختلاف قراآت رایج در عهد وی بوده است، بیش از هر مطلبی به چشم می خورد. به عقیده نگارنده با رجوع به مصادیق ذکر شده در اختلاف قراآت – که در منابع به فراوانی از آن یاد شده – و با توجه به تعاریف مصطلح قرائت و قراآت، می توان نظریه رایج را ، قابل نقد و بررسی دانست؛ بنابراین باید ریشه های اختلاف قراآت را بار دیگر مورد بررسی قرار داد و عوامل اساسی اختلاف را از عوامل فرعی بازشناخت ، و سپس با تطبیق مفهوم و معنای قرائت بر عوامل مذکور ، دریافت که آیا می توان آن عوامل را مصداقی از اختلاف در قرائت دانست تا موجبی برای توحید مصاحف باشد یا نه؟دانشکده الهیات و معارف اسلامیمقالات و بررسیها(منتشر نمی شود)1010-496860-59019960320-تأثیر دیدگاههای کلامی در تفسیر قرآن14663FAبمانعلی دهقانمنگابادیJournal Article19700101The author has tried to show the influence of Theological views ( relating to unity of God) on the interpretation of verses in which such concepts as
" Hand" , " throne" and the like appear. First, he divides the interpretors into two groups: the Assimilators ( Mushabbihites ) and those who deny any carnal attributes to God. Among the first group, he considers some to be believers in mere Persionification and incarnation of God and others, who give the attributes of creatures to God, to be " exoteric" . The second
group, he also divides into two orders: one he considers of those
who resort, as much as possible, to exegesis and, if unable to reach a conclusion, say that the knowledge of the Matter remains with God; and the other of those who go directly to exegesis of such versers and also eschatological verses.
The solution of these differences, the author concludes, lies only in referring to Quran itself and to the Traditions of the" Innocents".نویسنده کوشیده تا تأثیر آراء کلامی مربوط به توحید را در تفسیر آیاتی که در انها از دست ، عرش و نظایر آنها سخن به میان آمده نشان دهد. نخست مفسران را به تشبیه گرایان و تنزیه گرایان تقسیم می کند ؛ گروهی از دسته اول را معتقدان به تشبیه محض و جسمیت خداوند به شمار می آورد و گروهی را که قائلان به استناد صفات محدثات به حق تعالی می شمرد ظاهرگرایان می خواند. دسته دوم یا تنزیه گرایان را نیز دو گروه می داند: یکی آنان که تا حد مقدور به تأویل متوسل می شوند و اگر به نتیجه ای نرسند علم آن را به خداوند وا می نهند و دیگر ، کسانی که یکسره به تأویل این قبیل آیات و نیز آیات مربوط به آخرت توسل می جویند . راه حل اختلاف، به نظر مؤلف تنها رجوع به قرآن و احادیث معصومان (ع) است.دانشکده الهیات و معارف اسلامیمقالات و بررسیها(منتشر نمی شود)1010-496860-59019960320-یوحنای دمشقی و آغاز مجادلات کلامی میان اسلام و مسیحیت14664FAشادروان مرتضی خلجاسعدیJournal Article19700101Although the Holy Quran has named the Jews" The most hostile of men to the believers" and the Christians
" the nearest of them in love to the believers" , some elements and factors have caused the asperities and hostilities of the christians against Islam to be more extensive and more forceful that those of the Jews.
Yuhanna of Damascus is considered to be the first theologian who launched attacks the Quran and Islam in a systematic way and his ideas and views have been, since the 3 rd century AH. subjected to criticism and negation by the Moslem experts and men of learning.با آنکه قرآن کریم یهودیان را « اشد الناس عداوة للذین آمنوا » معرفی کرده و مسیحیان را « اقربهم مودة للذین آمنوا» خوانده است علل و عواملی چند موجب گشته که دامنه و شدت مخاصمات مسیحیت علیه اسلام گسترده تر و نیرومندتر از یهود باشد. یوحنای دمشقی را نخستین متکلم مسیحی می داننذد که حمله به قرآن و اسلام را به شکل سازمانمند آغاز کرد و آراء و نظریات وی از قرن سوم هجری مورد نقد و رد علمای مسلمان قرار گرفت.دانشکده الهیات و معارف اسلامیمقالات و بررسیها(منتشر نمی شود)1010-496860-59019960320-مفهوم «سنت» برای مسلمانان نگاه دینی یا آنتروپولوژیک14665FAمحمد مجتهدشبستریJournal Article19700101The two Christian Concepts, one anthropological the other religious, of II Tradition" and toand demonstrate that the
Propagation of the second ( i.e. the Christian concept of Tradition') in Islamic world is a scientific mistake and that such a propagation would cause many problems and errors in studying matters to tradition, modernization and development in Islamic countries, are the subject and aim of this article.
Efforts have also been made in it so that the topics of tradiation , modernization and development in the Islamic world be rendered in a correct and proper way.دو مفهوم آنتروپولوژیک و دینی مسیحی سنت و معلوم داشتن این نکته که سرایت دادن مفهوم دینی مسیحی سنت بر جهان اسلام خطایی علمی است و موجب مشکلات و خطاهای بسیاری در بررسی مسائل مربوط به سنت و تجدد و توسعه در کشورهای اسلامی می گردد، موضوع این مقاله است، نیز در آن کوشش شده تا صورتی صحیح از مسأله سنت و تجدد و توسعه در جهان اسلام ارائه شود.دانشکده الهیات و معارف اسلامیمقالات و بررسیها(منتشر نمی شود)1010-496860-59019960320-مرجثه و نشر اسلام14666FAحسینمفتخریJournal Article19700101Murvia is regarded as one of the first politico - ideologicl currents in the Lslamic world.
So far, most of the studies done on this sect have evolved
arround its concordance eith the Umayids .
The Present article treats this sect in a different light, showing its role as one of the effective factors in spreading Islam amongst a number of" Ahlo'lzimma " and points out that some of them even stood up against the Umayid agents and at times started
rebellions in defense of the converts.مرجثه یکی از نخستین جریانهای فکری – سیاسی جهان اسلام به شمار می رود. تاکنون اغلب مطالعات انجام شده درباره این فرقه ، معطوف به همسویی آنان با امویان بوده است . مقاله حاضر از منظری متفاوت به مرجثه و نقش آنان به عنوان یکی از عوامل مؤثر در انتشار اسلام در میان گروهی از اهل ذمه می پردازد و نشان می دهد که بعضی از اینان در دفاع از نو مسلمانان حتی رو در روی عمال اموی ایستاده و دست به شورشهایی نیز زده اند.دانشکده الهیات و معارف اسلامیمقالات و بررسیها(منتشر نمی شود)1010-496860-59019960320-هرات از طاهریان تا تیموریان (205-911 ه)14667FAنوراللهکسائیJournal Article19700101To study and report briefly the important changes taking place in Harat during the six hundred year period, from the Tahired to Teimourid reigns, is the aim of this article.
The author brings to the reader'view a picture of Hirat which was considered an important and remarkable culture city in those days and takes him for a tour of the city's schools, schools for
adults and the libraries which had been quite flouishing ; and acquaints him with the men of learning, poets and renowned artists who stood firm sa mountains continued and ever - lasting
waves of injuries, destruetions and massacres and kept burning the torch of Islamic culture and civilization.گزارش و بررسی اجمالی تحولات مهمی که در فاصله ششصد ساله میان حکومت طاهریان تا تیموریان در هرات روی داده ، هدف این نوشتار است. نویسنده تصویری از هرات که در روزگاران گذشته «فرهنگ شهری» مهم و نظرگیر به شمار می آمده پیش روی خواننده می نهد و او را به دیدار مدارس، مکاتب و کتابخانه هایب آن که رونقی بسزا داشته می برد و با دانشمندان ، شاعران و نگارگران چیره دستی که در برابر امواج پی در پی آسیبها ، ویرانیها و کشتارها استوار ایستاده و مشعل فرهنگ و تمدن اسلامی را همچنان فروزان نگاه داشته اند، آشنا می سازد.دانشکده الهیات و معارف اسلامیمقالات و بررسیها(منتشر نمی شود)1010-496860-59019960320-نجات بخشی در دین بودا14668FAمجتبیزروانیJournal Article19700101Salvation is the infrastructure of Buddhistic thought. From the Buddhistic point of view, the world is composed of transitory and ever changing elements and there is no fixed and permanent reality either in macrocosm or in the microcosom . Therefore, existance will bring but suffering and it is indeed the .very
suffering itself .
Desire and craving for being is like a karma that breeds reincarnation and re - birth. The perfect man is he who can free himself from the everlasting cycle of reincarnation and from the
tenacles of the karma and thus attain to Nirvana or the realm of
salvation and peace.
However, the two large sects of the Buddhist order ( i.e. Theravada and Mahayana) hold different views as to the ways of attaining to Nirvana or salvation.نجات ایده ساختاری تفکر بودائی است. از نقطه نظر دین بودا جهان ترکیبی از عناصر گذران و ناپایدار است و هیچ واقعیت ثابتی را نه در عالم کبیر و نه در عالم صغیر نمی توان مشاهده نمود. بنابراین هستی جز رنج ببار نمی آورد و عین رنج است. خواهش و میل به هستی همچون « کرمه ای » است که نتیجه آن تناسخ و بازپیدایی در هستی است. انسان کامل اوست که ، خود
را بتواند از چرخه تناسخ و قید کرمه رها سازد و به نجات که وصول به نیروانه است دست یازد. کیفیت وصول به نیروانه یا نجات در دین بودا و از نقطه نظر دو فرقه بزرگ « تهره واده» متفاوت است.دانشکده الهیات و معارف اسلامیمقالات و بررسیها(منتشر نمی شود)1010-496860-59019960320-ابن ادریس حلی و کتاب السرائر14669FAعلیرضاهدائیJournal Article19700101Ibn ldris al - Hilli ( 543 - 598 ) AH. the great shiite jurist who with his" Kitab al - Sarair al - Hawi Ii Tahrir al - Fatawi " and with his knowledged daring and spirit broke the barriers that for
about a century had kept the masters of the shiite law in silence and decline, has an eminent place among the shiite jurists. His
valuable book studies a complete course of shiite law with an analytical approach and contains special features which the author of this essay tries to present in a list form. The most important of the these features are: Disregard for khabar al ¬
wahid , constant attention to Quranic verses, emphasis on consensus, dealing with Sheikh Tusi's views mostly in a critical way, regard for other jusist's views through a critical and
analytical approach, avoiding imitation completely, considering the views of the Sunnis and studying some of the issues in a comparative way.ابن ادریس حلی ( 543-598 ه. ق.) ، فقیه بزرگ شیعی ، بدان جهت که با نگارش « کتاب السرائر الحاوی لتحریر الفتاوی » سد حدود یک قرن رکود اجتهاد را ، با جسارت علمی خویش شکست و دیگر بار باب اجتهاد را گشود جایگاهی بس والا در فقه شیعه دارد. کتاب ارزشمند او یک دوره فقه را بگونه ای استدلالی مورد بررسی قرار می دهد و دارای اختصاصاتی است که نویسنده کوشیده است فهرست وار بدانها بپردازد. عمل نکردن به اخبار آحاد ، بسیار به آیات قرآن نظر داشتن ، بر اجماع تکیه کردن ، بسیار به آرای شیخ طوسی پرداختن ، نظرات دیگر فقها را به همراه نقد و بررسی بیان کردن، اجتناب تام از تقلید ، پرداختن به نظرات اهل سنت و بررسی برخی از مسائل فقهی بگونه تطبیقی از عمده ترین این اختصاصات است.دانشکده الهیات و معارف اسلامیمقالات و بررسیها(منتشر نمی شود)1010-496860-59019960320-لوازم الدین ترجمه و شرح فارسی باب حادی عشر علامه حلی نوشته ادهم خلخالی14670FAعبداللهنورانیJournal Article19700101A biography of the pure - hearted preacher and poet of 11 th c. Adham khalkhali , and a presentation of his numerous, various works on ethics, Quranic exegesis, theology and mysticism is followed by the text of the treatise" Lawazim al - Din" which is a persian translation and exposition of the 11 th chapter of al ¬Allamah al - Hilli's book" Minhadj al - Salah"
( known as al - Bab al - Hadi Ashr ) . Shi'ite theology and
fundamental teachings are presented in the said treatise in a way comprehensible to most people.در این مقاله پس از شرح احوال ادهم خلخالی واعظ و شاعر صافی ضمیر سده یازدهم و معرفی تألیفات متعدد و متنوع وی در زمینه های اخلاق ، تفسیر ، کلام و عرفان ، متن رساله لوازم لادین که ترجمه و توضیح باب یازدهم از کتاب منهاج الصلاح ( مشهور به باب حادی عشر ) علامه حلی است ، به طور کامل آمده . در این رساله فارسی مسائل کلام و اصول عقاید امامیه بر وجهی که اکثر مردم از آن بهره گیرند مطرح شده است.دانشکده الهیات و معارف اسلامیمقالات و بررسیها(منتشر نمی شود)1010-496860-59019960320-رساله « التبصر بالتجاره » جاحظ و واژه های فارسی آن14671FAآ.آذرنوشJournal Article19700101During the second, third and forth centuries, a multitude of Persian cultural, social and scientific properties found their way into the Islamic world. These elements not only influenced the
Muslims way of thinking and their social trends but, at times, they carried thier Persian names with them into the Arabic language. In this regard, jahiz treatise is a valuable document as it contains a multitude of Arabicized Persian words. In addition, it reveals the outlook of the moslems toward question of trade and commerce.طی قرنهای دوم و سوم و چهارم ، انبوهی از عوامل فرهنگی – اجتماعی – علمی ایرانی به جهان اسلام راه یافت. این عوامل ، علاوه بر انکه درتفکر مسلمانان و زمینه های اجتماعی و هنری شان اثر می گذاشت، گاه نامهای فارسی خود را به دوش کشیده تقدیم زبان عربی می کرد. در این باب ، رساله تبصر جاحظ سندی پربهاست که هم نحوه برداشت مسلمانان را از امر بازرگانی آشکار می سازد و هم انبوهی کلمه فارسی معرب در بردارد.دانشکده الهیات و معارف اسلامیمقالات و بررسیها(منتشر نمی شود)1010-496860-59019960320-نقد و بررسی روشهای تبیین حقانیت قرآن14672FAمحمد حسینبرومندJournal Article19700101-محور اصلی : نقد و بررسی شیوه هایی که از گذشته تاکنون برای اثبات اعجاز قرآن مورد استفاده مؤلفان قرار گرفته است . مراحل نقد و بررسی : 1- تحلیل منطقی در آغاز هر موضوع برای کشف اصول و مبانی قابل اعتماد 2- توصیف عملکرد جمعی از مؤلفان قدیم و جدید به عنوان نمونه 3- استخراج مبانی موجود در آراء ایشان و حذف و ادغام موارد تکراری 4- مقایسه آنچه هست یعنی آثار مؤلفان با آنچه باید باشد یعنی تحلیل منطقی 5- تنظیم جداول در صورت لزوم 6- مقایسه آراء قدیم و جدید در صورت ضرورت 7- ارائه فرضیه های جدید ضمن تحلیلهای منطقیدانشکده الهیات و معارف اسلامیمقالات و بررسیها(منتشر نمی شود)1010-496860-59019960320-النور المبین فی التفسیر المأثور عن امیر المؤمنین14673FAنادرفضلیJournal Article19700101-در این رساله کوشش شده است هر آنچه از حضرت امیرالمؤمنین علیه السلام به عنوان تفسیر قرآن نقل شده است جمع آوری گردد که در بر گیرنده احادیث منابع اصلی کتب حدیث و تفسیر مأثور شیعه و نیز تفسیر مأثور اهل سنت است. البته در نقل احادیث اهل سنت تلاش شده است که آن احادیث بوسیله احادیثی مه در منابع شیعه آمده است تأیید یا تصحیحی یا حذف شود این رساله در یک جلد شامل : الف – تمهیدات در بر گیرنده دوازده تمهید ب – مقدمات شامل دوازده مقدمه ج- تفسیر آیات از حمد تا آخر سوره نساء می باشد. مجلات دیگر به حول و قوه الهی و توجهات حضرت ولی عصر در دست تهیه است که شامل تا آخر قرآن خواهد بود.دانشکده الهیات و معارف اسلامیمقالات و بررسیها(منتشر نمی شود)1010-496860-59019960320-همگام با شیخ طوسی و ابن ادریس حلی در مسیر تحول فقه14674FAخسرونشانJournal Article19700101-این پژوهش ، کوششی است برای آشنایی با تلاش گسترده دو فقیه نامور و ژرف اندیش شیخ طوسی و ابن ادریس حلی ، دانشمندان سرآمدی که با خلق آثار گرانقدر خویش و بنیانگذاری شیوه پژوهش وسیع فقهی ، در مسیر دانش فقه و ارج و بالندگی آن افزودند. حاصل این کوشش نوشتاری است مشتمل بر یک مقدمه و دو بخش :
مقدمه، گفتاری است در باب معنی داری عنوان « تحول فقه» نسبت فقه با تحول و عوامل فقه و اجتهاد با تاکید و ثبات شریعت . و نیز نقش شیخ طوسی در تحول فقه با خارج کردن آن از محدوده الفاظ احادیث ، بکارگیری اصول ، تفریع فروعات و ارائه دلیل در ضمن بررسیهای فقهی . همچنینی تاثیر ابن ادریس حلی در روند تحول فقه با گسترش کاربرد استدلال در فقه . بخش اول ، مقایسه مهمترین آراء اصولی شیخ طوسی و ابن ادریس حلی درباره حجیت ظن و خبر واحد و تأثیر این دو رای در پیدایی اختلاف آراء فقهی آنان است. بخش دوم ، مقایسه آراء فقهی شیخ طوسی و ابن ادریس در مباحث مربوط به معاملات ، شهادات ، قضا و نیز عبادات است.دانشکده الهیات و معارف اسلامیمقالات و بررسیها(منتشر نمی شود)1010-496860-59019960320-بررسی مقارنه ای (تطبیقی ) در استصحاب و اقسام و احکام آن14675FAمحمد رضاانصاریJournal Article19700101-همانگونه که از نام پایان نامه مشخص است موضوع این پایان نامه درباره استصحاب است و استصحاب یکی از اصول و قواعد ارزنده علم اصول فقه است که در دانش فقه و حقوق نقش عمده و گسترده ای را ایفا می کند و به گفته سید صدرالدین قمی : « پس از کتاب و سنت استصحاب مهمترین دلیل است ... ». و نیز در این رساله نتیجه گرفته شده است که استصحاب آماده و دلیل است این در حالی است که هم اکنون مشهور و معروف این است که استصحاب یک اصل علمی است.دانشکده الهیات و معارف اسلامیمقالات و بررسیها(منتشر نمی شود)1010-496860-59019960320-آراء فلسفی و کلامی ملا عبدالرزاق لاهیجی و مقایسه آن با حکمت مشاء و حکمت متعالیه14676FAعلیمطهریJournal Article19700101-این رساله دارای مقدمه ، یک مدخل و شش فصل است. در مقدمه ، ضمن بیان شرح حال ملا عبدالرزاق لاهیجی مقام علمی و آثار او معرفی شده است. مدخل این رساله با عنوان ( فلسفه و کلام از دیدگاه حکنم لاهیجی ) درباره تعریف موضوع ، فایده و مرتبه علم کلام و نیز درباره تبویت علم کلام بحث کرده و حاوی نکات دقیقی است . عنوان فصل اول ( امور عامه) است. در این فصل پس از اصالت وجود یا ماهیت ، وحدت و کثرت وجود ، حدوث و قدم ، خواص واجب الوجوب ، ماهیت و لواحق آن ، علت و معلول. در فصل دوم درباره جوهر و عرض بحث شده است. فصل سوم تحت عنوان ( توحید و صفات واجب تعالی ) درباره راههای اثبات صانع ، توحید ، ذات و نیز صفات حق تعالی خصوصاً صفت علم سخن گفته است . ( عدل) عنوان فصل چهارم و درباره مسائلی چون حسن و قبح افعال ، جبر و اختیار و کیفیت دخول شر در قضای الهی است. نبوت عنوان فصل پنجم و درباره راههای اثبات نبوت و ماهیت وحی ، خاتمیت ، معجزه و عصمت می باشد. در فصل ششم تحت عنوان معاد درباره آراء مختلف درباره معاد جسمانی و روحانی بحث شده است.دانشکده الهیات و معارف اسلامیمقالات و بررسیها(منتشر نمی شود)1010-496860-59019960320-تحقیق تطبیقی در انسان شناسی پنج دین بزرگ ( یهود ، مسیحیت ، مزدا پرستی ، هندویی و بودایی)14677FAمسعود جلالیمقدمJournal Article19700101-رساله مشتمل است بر سه گفتار در مورد خلقت انسان ، ترکیب وجود انسان و نحوه تقرر آدمی در جهان . در هر دفبار موضوعات فوق به طور تطبیقی بین ادیان یهودی ، مسیحی ، مزدائی، هندوئی و بودائی به بحث گذاشته شده و با موشکافی در آراء هر دین تحلیل شده اند. گفتار نخست درباره نخستین وجود انسان یا نخستین زوج آدمی ، نحوه تکوین آنها و چگونگی هتوط بشر تا به وضعیت فعلی بحث میکند گفتار دوم به بررسی چگونگی نفس و رابطه آن با تن و قوای روحانی انسان در دینهای مختلف میپردازد و گفتار سوم به مسائل اساسی انسانی که همیشه برای آدمی معما و معضلی بوده اند توجه میکند – مسائلی از قبیل جبر یا اختیار ، رنج یا خوشی ، مرگ ، خیر و شر ، تنهایی یا همبستگی ، تباهی وجود انسان و در پایان هر گفتار نیز تحلیل آراء و تطبیق جزء به جزء معتقدات دینی آورده شده است.دانشکده الهیات و معارف اسلامیمقالات و بررسیها(منتشر نمی شود)1010-496860-59019960320-آخرت شناسی در ادیان ایران قبل از اسلام و مقایسه آن با یهود و مسیحیت14678FAقربانعلمیJournal Article19700101-فصل اول مربوط به سیری در اعتقاد به زندگی پس از مرگ در میان اقوام و ملل در طول تاریخ است . در فصل دوم اخرت شناسی در آیین زردشت از قبیل مرگ و سرنوشت روان پس از مرگ درگاهان و اوتحای متاخر و متون پهلوی و پارسیامن و دءنا و داوری فردی در هریک از متون فوق الذکر مورد بحث واقع شده است . در فصل سوم درباره آخرالزمان و آمدن موعودهای زردشتی و اصلاح جهان وقوع رستاخیز و داوری نهایی بحث شده است. در فصل چهارم مربوط به بررسی بهشت و جهنم درگاهان ، اوستای متاخر ، متون پهلوی و متون پارسیان است و همچنین بحث همبستگان در آن آمده است . فصل پنجم مربوط به معاتد و آخرت شناسی در دین یهود بحث شده و در فصل هفتم آخرت شناسی در مسیحیت بحث شده است. در فصل هشتم مقایسه ای میان ادیان فوق الذکر درباره آخرت شناسی و معاد به عمل آمده است.دانشکده الهیات و معارف اسلامیمقالات و بررسیها(منتشر نمی شود)1010-496860-59019960320-شرح احوال و آثار قاضی صاعد اندلسی همراه با تصحیح و تعلیق و ترجمه التعریف بطبقات الامم14679FAغلامرضا جمشید نژاداولJournal Article19700101-این اثر به ظن قوی جامع ترین تحقیقی است که تاکنون درباره قاضی صاعد اندلسی فراهم شده است. در این تحقیق افزون بر شرح کامل احوال و بررسی آثار قاضی صاعد و معرفی جایگاه والای او در تاریخ تمدن اسلامی و نیز مطالعه فرهنگ و تمدن اسلام در اندلس ، مهمترین اثر علمی وی یعنی کتاب التعریف بطبقات الامم که بر اساس هفده نسخه خطی و چاپی مقابله و تصحیح شده ، همراه با ترجمه دقیق آن به فارسی آمده است. این اثر را نخستین کتاب در تاریخ علم شمرده اند و گفته اند که ابن خلدون از آن بهره گرفته است.