2024-03-28T18:39:55Z
https://jmb.ut.ac.ir/?_action=export&rf=summon&issue=1208
مقالات و بررسیها(منتشر نمی شود)
1010-4968
1010-4968
1382
36
5
گونه شناسی نامهای کنیه سان برای مطالعه رجال حدیث
احمد
پاکتچی
نامهای کنیه سان، یعنی آن دسته از نامهای خاص که از ترکیب ((اب)) با یک جزء پسین ساخته می شوند، در مطالعات اسلامی به طور کلی و در مطالعات رجالی به طور خاص، از جایگاه ویژه ای برخوردارند. بی تردید، کاوش در کارکرد فرهنگی کنیه در تاریخ جوامع عربی از یک سو و بررسی وجه نامگذاری و تحلیل معنایی نامها از سوی دیگر، گامی مهم در نامشناسی اسلامی است و درک معنای نهفته در این نامها، در گرو آن است که پیشتر، گونه های آن شناخته و کارکرد هرگونه، بررسی گردد. در این مقاله، بر پایه اسناد و شواهد تاریخی نشان داده شده است که بسیاری از کنیه سانها الزاما کنیه نیستند، اما گاه بخشی از کارکرد کنیه را بر عهده می گیرند و گاه به عنوان لقب ایفای نقش می کنند. این در حالی است که این کنیه سانها از ارزش معنایی بیش از کنیه اصلی برخوردارند. این مقاله همچنین با به دست دادن صورتبندی هایی درباره نحوه ساخت کنیه سانها، بر آن است تا رابطه ای مشخص میان ساخت کنیه و کارکردهای فرهنگی آن برقرار نماید. در بخش پایانی یک روال عملی برای بازشناسی گونه نامهای کنیه سان پیشنهاد شده است.
کنیه
کنیه سان
کنیه نما
کنیه واره
لقب
نام
نامشناسی
2004
01
21
https://jmb.ut.ac.ir/article_12089_5522de4a2819cff968bc374958946bb7.pdf
مقالات و بررسیها(منتشر نمی شود)
1010-4968
1010-4968
1382
36
5
وحی و رسالت نبوی
مجید
معارف
قران کریم بعنوان معجزه رسول اکرم ص حاصل وحی است کلمه وحی در قران به معانی مختلفی به کار رفته که یکی از آنها وحی به پیامبران است وحی به پیامبران اشکال مختلفی دارد اما چگونگی آن از نظر قوانین مادی و تجربی مبهم و مجهول است با توجه به بعد معنوی وجود انسان وحی و آثار آن در زندگی وحیات انسان انکار ناپذیر است وحی زاییده نبوغ فردی یک نابغه یا شعور باطنی یک عارف نیست چه اگر چنین بود در قلمرو قدرت انسان بود با توجه به آیات قران وحی در اختیار پیامبران نیز نیست بلکه آنان خود متاثر ازوحی و منتظر نزول آن بوده اد دقت در روایات نزول وحی بر پیامبر ص در منابع شیعه و سنی مبین همین دیدگاه است بدین سان وقوع وحی فقط بخداوند قابل انتساب است
انزال
تکلیم
تنزیل
جبرئیل
رسول
غار حرا
نبی
وحی
2004
01
21
https://jmb.ut.ac.ir/article_12090_3dfd4cfe4abd461c9d2ebd2d9ddf2399.pdf
مقالات و بررسیها(منتشر نمی شود)
1010-4968
1010-4968
1382
36
5
تفسیر سوره علق در بستر تاریخی
جعفر
نکونام
از آنجا که قران به زبان عربی در زمان پیامبر ص و در عربستان نازل شده و مخاطب آن نخست اعراب بوده اند ضروری است به منظور فهم صائب و دقیق آیاتش آن را در همان بستر و فضایی که نزول یافته و فهم و تفسیر کرد یکی از سوره هایی که از آن به سبب عدم توجه به شرایط و فضای نزولش برداشتها و تفسیرهایمتفاوت و نامنقحی بعمل امده سوره علق است در این مقاله سعی شده است با نشان دادن قرائن و شواهد تاریخی و با تکیه بر قواعد زبان شناختی تفسیر یکپارچه و روشنی از سوره علق به دست داده شود نزول سوره علق به طور دفعی بوده و زمانی نازل شده است که مدتی از بعثت پیامبر اسلام ص گذشته و سراسر سوره ناظر به مزاحمت ابوجهل رئیس مکیان و نسبت به نمازگزاردن رسول خدا ص در کنار خانه کعبه در اوایل بعثت بوده است خداوند در این سوره ضمن فرمان دادن به پیامبر ص به ادامه برگزاری نماز درمسجد الحرام ابوجهل را تهدید می کند که اگر از مزاحمتش بازنایستد او را عذاب خواهد کرد
ابوجهل
بعثت
تفسیر تاریخی
سوره علق
قرائت
نماز
2004
01
21
https://jmb.ut.ac.ir/article_12091_4bcb6c3d836b2fdd1a99d815c728b44d.pdf
مقالات و بررسیها(منتشر نمی شود)
1010-4968
1010-4968
1382
36
5
معصومان و فهم ویژه آنان از قرآن
سید رضا
مؤدب
باطنی
تاویل
تفسیر
درونی
معرفت ظاهری
معرفت قرآن
نهانی
2004
01
21
https://jmb.ut.ac.ir/article_12092_ec62794d59ac8220e14ed54df1f3c849.pdf
مقالات و بررسیها(منتشر نمی شود)
1010-4968
1010-4968
1382
36
5
امکان حصول قطع در تفسیر و جایگاه آن
مریم حاجی
عبدالباقی
امکان حصول قطع در تفسیر از سوی برخی اندیشمندان مورد انکار قرار گرفته است این مساله در زمان گذشته از سوی کسانی که حجیت ظواهر قرآن را انکار می کرده اند و تفسیر قران را تنها در حیطه اختیارات معصومان می دانسته اند وامروزه از سوی کسانی که به نسبی بودن شناخت متون و تبعیت آن از فضای ذهنی مخاطب معتقدند مورد بحث واقع شده است این مقاله بر آن است تا نشان دهد نصوص قرآن کریم چه تنصیص به کمک قرائن پیوسته لفظی و حالی و چه به کمک قرآن منفصله که شامل سایر آیات قرآن روایات معتبر و سنت مقطوعه و اله عقلی قطعی می شود می تواند برای مفسر ایجاد قطع کند مفسیر باید با احاطه به کل محتوای قرآن کریم و آیات ناظر به یکدگیر و نیز احاطه به روایات صحیح معصومان و علوم قطعی و مسلم و استفاده از عقل فطری خود و احاطه به علوم عربی به تفسیر قرآن به پردازد .
انواع قرائن
حقیقت
دلالت
سیره عقلا
قطع
مجاز
نص
2004
01
21
https://jmb.ut.ac.ir/article_12093_41485ece6fbe3348cf037d494dfee188.pdf
مقالات و بررسیها(منتشر نمی شود)
1010-4968
1010-4968
1382
36
5
عدالت قرآنی دراندیشه نصر حامد ابوزید
علی اکبر علی
خانی
نصر حامد ابوزید متفکر معاصر مصری با روشی جدید و از نگاهی نو قران را مورد بررسی و تفسیر قرار می دهد در این مقاله نوع نگاه ابوزید به عدالت در قران بررسی و تحلیل می گردد ابوزید پیش از انکه به آیات قسط و عدل قران به پردازد سعی در پاسخگویی به اتهامات وارده بر اسلام و قران دارد و ضمن توجه به ارتباط فطرت الهی انسان و عدالت چالشهای امروز جهان اسلام مثل نوع نگاه و ارتباط با اقلیتهای دینی وغیر مسلمانان مساله ارتداد جنگ و جهاد در اسلام و توصیه به کشتن کفار جزیه و موضوع حقوق زنان و تعدد زوجات در اسلام را مطرح می سازد و تلاش می کند با پاسخگویی به این شبهات و اتهامات باستناد به آیات قران عدالت را در قران نشان دهد او همچنین عدالت اقتصادی در قران را با توجه به دو موضوع مهم ربا و زکات مورد تحلیل قرار داده است
ابوزید
ارتداد
اقلیت
جهاد
زنان
عدالت اقتصادی
فطرت انسان
قرآن
2004
01
21
https://jmb.ut.ac.ir/article_12094_ca74639a198e5c39165e1c6f84e7f422.pdf
مقالات و بررسیها(منتشر نمی شود)
1010-4968
1010-4968
1382
36
5
نقد اخبار ازدواج مجدد امام علی (ع) در حیات پیامبر اکرم (ص)
رضیه سادات
سجادی
بررسی و تامل در احوال راویان حدیث نزد محدثان، همواره یکی از مهمترین راههای ارزیابی و شناخت حدیث بوده است. اما چه بسا که برای عبارت نادرتی، سند صحیحی جعل کرده و بر ساخته باشند، در این صورت نقد سند به تنهایی نمی تواند کارساز باشد. از این رو نقد متن به عنوان مهمترین راه ارزیابی حدیث لازم می آید. در این نوشتار برآنیم که یکی از احادیث کتابهای حدیثی اهل سنت را نقد و بررسی کنیم.
‘Abdullah bin Zubayr
ازدواج
امام علی (ع)
دختر ابوجهل
عبدالله بن زبیر
مسوربن مخرمه
2004
01
21
https://jmb.ut.ac.ir/article_12095_f34b944065c100808093e33ea8eb4dc2.pdf
مقالات و بررسیها(منتشر نمی شود)
1010-4968
1010-4968
1382
36
5
بررسی سیر تاریخی و عوامل ادعای موهوم تناقض در قرآن کریم
بمانعلی دهقان
منگابادی
قرآن کریم معجزه جاودان پیامبر ص است که در آن هیچگونه کژی و دگرگونی روی نداده ودستخوش تحریف نشده است در آیات و عبارت آن هیچگونه اختلاف و تناقضی دیده نمی شود از این روست که هدایتگر جهانیان خوانده شده است باین وصف عده ای با انگیزه های مختلف و بعضا به جهت مخالفت و جلوگیری از توسعه و گسترش اسلام در صدد بر آمده اند تا در قداست و الهی بودن این کلام الهی خدشه نمایند و با این هدف شبهه موهوم و بی اساس وجود تناقص در قران را مطرح نموده اند نیز جمعی دیگر هر چند مانند گروه اول دارای انگیزه ستیزه جویی و مخالفت با اسلام نبوده اند اما به سبب عدم توجه آنان به کاربرد مجاز لغوی مجاز عقلی عام و خاص مطالق و مقید مشاکله و نظایر آن گرفتارتوهم تناقض در قران گردیده اند گرچه مخالفان اسلام کوشیده اند آیات قران را متناقض جلوه دهند اما در این مورد توفیقی کسب ننموده اند چرا که آنان دلیل واضح و روشنی ارائه نکرده و دلیلشان تنها ادعای موهوم و بی اساس آنهاست با تدبر و تفکر در قران معلوم می گردد که درهیچ جای قران دو آیه متناقض و یامتعارض با هم دیده نمی شود اشتباه اینعده به خاطر عدم آشنایی آنان با اسلیب کلام عرب و عدم فراهم آوردن مقدمات و دانشهای علمی جهت فهم و تفسیر آیات قران بوده است که با اتخاذ و به کارگیری روشهای صحیح در راه فهم آیات و با تدبر و تفکر در این کلام الهی واهی بودن ادعاهای آنان ثبات می گردد
اختلاف
تاویل
تفسیر
تناقض
قرآن
2004
01
21
https://jmb.ut.ac.ir/article_12096_a00bb8ed9f1bc71e6ed5101e0344ab8f.pdf
مقالات و بررسیها(منتشر نمی شود)
1010-4968
1010-4968
1382
36
5
نیاز به تفسیر ، ذاتی یا عرضی؟
محمد کاظم
شاکر
هیچ کتابی به اندازه کتب مقدس و آسمانی مورد شرح و تفسیر واقع نشده است در این میان قران کریم دارای جایگاهی بی بدلیل است اطلاعات کتاب شناسی نگارش بیش از سه هزار تفسیر را در طول تاریخ اسلام گزارش می کند تنوع واختلاف تفاسیر به خصوص در دورهه ای مختلف زمانی حکایت ازنیاز مستمر به تفسیر این کتبا اسمانی دارد با توجه به آن که قران کریم خود را مبین و بیان معرفی کرده است این پرسش مطرح میشود که با این وصف چه چیزهایی نیاز به تفسیر قرانی کریم را دامن می زند برخلاف برخی از اندیشمندان که نیاز به تفسیر قران را صرفا نیازی عرضی خوانده اند قران هم از نظر ذاتی و هم از نظر عرضی نیازمند تفسیر است نیاز ذاتی به تفسیر برخاسته از ویژگی های خود قران از حیث عدم تفصیل و تبیین جزئیات احکام وجود آیات مشابه دو وجوه بودن برخی از الفاظ ازنظرم عنا و ذوبطون بودن آیات است بیان بودن قران با هیچ یک از ویژگیهای قران که نیاز به تفسیر را دامن می زند منافاتی ندارد
تفسیر عصری
تفسیر قرآن
نیاز به تفسیر
نیاز ذاتی
نیاز عرضی
2004
01
21
https://jmb.ut.ac.ir/article_12097_1756d2cf392e7147502ff0e41984289e.pdf