TY - JOUR ID - 12852 TI - رابطه علیت JO - مقالات و بررسیها(منتشر نمی شود) JA - JMB LA - fa SN - 1010-4968 AU - چالشتری, محمد علی عباسیان AD - Y1 - 2000 PY - 2000 VL - 68 IS - 0 SP - EP - KW - تسلل KW - خواص روابط KW - رابطه تجلی(تطور) KW - رابطه علیت KW - رابطه متعدی - نامتعدی KW - رابطه متقارن - نامتقارن KW - رابطه منعکس - نامنعکس KW - روابط KW - علت تام - ناقص KW - علت حقیقی - معد KW - کیفیت صدور ممکنات از واجب KW - نظریه وسایط DO - N2 - یکی از اصلی ترین مسائل فلسفه اسلامی، که از نظر سبقت و قدمت نیز از اولین آنهاست، مسأله علیت است. این مسأله دارای شعب و فروعاتی است، که از جمله مهمترین آنها می توان به مسأله رابطه علیت اشاره کرد. مسأله رابطه علیت نیز در جای خود با مسایل بسیار مهم و اساسی دیگری، نظیر «کیفیت صدور ممکنات از واجب تعالی» و «تناهی سلسله علل و معلولات»، درگیر و مرتبط می باشد. با توجه به سخنان فیلسوفان مسلمان، می توان «رابطه علیت» را رابطه ای دوتایی میان زوجهایی معین و مرتب از اشیا دانست که یکی از آنها (علت) هستی بخش است و دیگری (معلول) هستی یافته، مانند رابطه میان واجب و ممکن بازخوانی اقوال حکیمان مسلمان از نوع رابطه علیت و خواص آن، هم از دیدگاه متافیزیکی و فلسفی و هم از منظر « نظریه روابط » منطق صوری جدید، ما را به نتایجی متقابل و غیر قابل جمع می کشاند. این مقال در پی آن است که ضمن توضیح رابطه علیت، با تکیه بر اصطلاحات و اصول مورد قبول فیلسوفان مسلمان، به آشکار سازی این نتایج متقابل و غیر قابل جمع بپردازد. در پایان نیز برای رهایی از این نتایج متقابل و متضاد سه راه حل، بویژه راه حل ملاصدرا با تکیه بر نظریه وحدت شخصی وجود، پیشنهاد شده است. UR - https://jmb.ut.ac.ir/article_12852.html L1 - https://jmb.ut.ac.ir/article_12852_733f50375960d9c61d43967b1fb149ff.pdf ER -